Citaten Gert Hardeman

Verzinsels
Inderdaad, alle religie is gebaseerd op verzinsels, namelijk op beelden die mensen zich van het hogere, het onbevattelijke, het goddelijke, het mysterie vormden. Dat zijn mensenbeelden en het staat mensen vrij om die voor waar of onwaar te houden. Geen God? Dan zijn onze wereld en het leven op slag wat ze altijd al waren: niet te bevatten, onverklaarbaar, één groot wonder.

Opruimopvoeding
Wie als kind niet leert opruimen, ontwikkelt een tekort aan normen, waarden en verantwoordelijkheid. Hij of zij mist niet alleen het zorg kunnen dragen voor, maar kan evenmin plannen of organiseren. Een chaotische structuur en chronische kapitaalvernietiging zijn het gevolg.

Schreeuwers en fluisteraars
Het kwaad heeft schreeuwers op z'n hand, het goede fluisteraars.

Geweld(loos)
Geweld is een (re)actie, geweldloosheid een keuze.

Communicatie
Zoveel communicatiemiddelen
als nu
hadden we nooit,
maar ook,
zo oppervlakkig
als nu
communiceerden
we nooit.

Goddelijk begrip
Het begrip 'God' staat voor alles wat we niet kunnen bevatten.

Niets mis
Met het christendom op zich is niets mis. Haar zwakte is echter haar ommuring met de ene en enige waarheid, waardoor ze het contact met velen verliest.

Geen andere wegen?
Het spijt me dat religies zo geneigd zijn alleen naar de eigen Weg te kijken en te wijzen en te doen alsof er geen andere Wegen zijn. Ik kan me niet voorstellen dat er een Weg zou zijn die niet naar God terug zou voeren.

Volheid van de leegte
De volheid van de leegte ligt hierin dat de ruimte die door loslating ontstaat onweerstaanbaar liefde, licht, vrijheid en vrede tot zich trekt.

Zekerheden creëren
God wordt gevangen in beelden en naar het me lijkt daaraan vastgeketend. Wat zijn we toch arme, angstige mensenkinderen, wanhopig zoekend naar houvast en bij ontbreken daarvan altijd maar bezig zelf onze zekerheden te creëren.

Te eenvoudig
Geen enkel concept betreffende zin en doel van het leven, geen enkele geloofsvisie en geen enkel ander uitgangspunt zal de totale werkelijkheid ooit kunnen bevatten, laat staan in de buurt van de waarheid komen, net zo min als geen enkele geloofsoefening ooit totaal aan God zal kunnen raken, al ware het alleen maar omdat werkelijkheid en waarheid zullen blijken te eenvoudig te zijn voor het menselijke begrip.

Verwachten
Van wie zichzelf niet liefheeft, heeft de ander niet veel te verwachten.

Redding
Want ik geloof dat ieder kindje, ieder mensenkind in de kribbe thuishoort, warmte nodig heeft en veiligheid, aandacht en liefde. Ik geloof dat in ieder nieuw mensenkind een kans op redding voor onze wereld geboren wordt. Ik geloof dat we ons in onze cultuur te veel verschuilen achter die geboorte daar in Bethlehem en achter het leven van Jezus van Nazareth en dat het risico is dat we daarmee onze eigen goddelijke komaf en roeping te zeer uit het oog verliezen.

Jezusverering
Ik ben ook opgevoed met de Jezusverering. Ik ben gaan zien hoe die gemakkelijk de aandacht afleidt van de eigen roeping en verantwoordelijkheid. Jezus was in zijn tijd een buitenstaander, een zonderling. Elk van ons is geroepen, als Jezus, om zichzelf te worden, wie of hoe dan ook. Ik geloof aan onze goddelijke komaf. En ik zie dat heel veel mensen kiezen om achter wie ons zijn voorgegaan (Jezus bijvoorbeeld) aan te blijven lopen in plaats van tot eigen keuzes en een eigen weg te komen. Ik betreur dat.

Geluk
Als je vandaag niet in evenwicht, vrede met jezelf en met geluk in je hart kunt existeren, is er geen enkele reden om aan te nemen dat je dat morgen wel zult kunnen. Evenwicht, vrede en geluk zijn zaken van het eigenste moment, niet van zo meteen of morgen.

Weer en woorden
De omroep probeert de kwaliteit van weersverwachtingen te verhullen met behulp van een veelheid van woorden die daartoe in vroeger tijd niet nodig was.

Liefde en haat
Liefde bloeit op bij wie erkenning ervaart, haat is niets anders dan onvervuld verlangen.

Aan het lijntje
Te veel telefonische service- en informatiediensten zijn eropuit om mensen aan het lijntje te houden.

Frustreren
Het is niet goed om mensen nodeloos te frustreren. Helaas lijkt het soms dat instellingen eropuit zijn dat juist wel te doen.

Godsbeelden
Hoe menselijk gedacht dat het na de dood zou afhangen van de godsbeelden tijdens het leven. God staat buiten die gedachte, lijkt mij.

Vitale momenten
Zo is 't in het leven: het komt eropaan op een paar vitale momenten de juiste keuzes te maken, de goede dingen te doen en de verkeerde na te laten. Die goede dingen, dat is soms maar heel weinig, zeker voor iemand die veel en goed wil.

Overdragen
Waar de kerk de jeugd verliest, is er Iets niet wat we wel overdragen, of Iets wel wat we niet overdragen.

Donkerder
Naarmate het donkerder wordt om ons heen, naarmate de leegte in de wereld groeit, wordt de goddelijke uitdaging voor jou en mij groter.

Vermoeden
Ik vermoed dat het zo zit dat je vanuit een andere positie, nog geen mens zijnde, een opdracht krijgt en een leven en dat je dat leven krijgt als middel om die opdracht te gaan vervullen.

Ruimte en respect
Ik zou vinden dat het christendom wat van z'n zendingsdrang en waarschuwingsplicht zou moeten proberen in te ruilen voor een heel klein beetje ruimte en respect voor de ander.

Tragiek
De tragiek van het christendom is dat zij God heeft afgesplitst van de mens, dat zij in de mens God niet meer herkent.

Vier citaten uit mijn vroegere stuk 'Geloven':

1. Kopieermachines
Veel ouders willen kinderen, maar ze willen hun kinderen niet als zelfstandige persoonlijkheden, met eigen meningen en overtuigingen. Kennelijk hebben ze primair de behoefte zichzelf en de eigen persoonlijkheid in hun kinderen te dupliceren. Ze gedragen zich althans als een soort kopieermachines. Ze hebben de sterke neiging elke eigen identiteitsontwikkeling bij hun kinderen de kop in te drukken en dat gebeurt op manieren die kinderen het gevoel geven niet te deugen, er niet te mogen zijn. Eigen initiatieven van kinderen worden geblokkeerd en eigen meningen bestreden. Langzaam maar zeker wordt het het kind zo duidelijk dat het niet deugt.

2. Afgod
En wat danst men in veel kerken toch altijd maar weer rond de afgod die we bijbel noemen: woord van God. Waar halen we toch de euvele moed vandaan te menen dat mensen ooit zouden hebben mogen beslissen voor andere mensen welke woorden woord van God zijn en welke niet?

3. Het eigene
Wanneer zullen we beseffen dat het juist dat eigene in ieders geloof is waar we het van moeten hebben? Dat we elkaar kunnen verrijken, alleen al door te delen en naar elkaar te luisteren?

4. Als uzelf
Ons geloof, onze theologie heeft het bijna onmogelijk gemaakt om van onszelf te houden. En toch is het het grote gebod: heb uw naaste lief als uzelf. Zonder van jezelf te houden, kun je niets voor een ander zijn!

Verboden vrucht
Zoals het kind 'ik' leert zeggen en in zijn dwarse fase komt, zo werd de mens zich bewust van zichzelf en ontvankelijk voor zijn omgeving. Zo werd hij rijp om te kunnen nemen van de verboden vrucht.

Baarmoeder
Zoals een baby noodzakelijk verdreven wordt uit de baarmoeder, moesten Adam en Eva verdreven worden uit de goddelijke baarmoeder van wat wij het paradijs plegen te noemen.

Grenzen
Hoe gevoelig ligt de grens tussen goed en kwaad, tussen licht en donker, tussen liefde en haat. Onlosmakelijk zijn ze met elkaar verbonden en zonder de eigen tegenpool kan niets van dit alles bestaan. Wat is haat anders dan een onbevredigd verlangen naar erkenning, naar ruimte, naar liefde? Naarmate het verlangen dieper is, zal het, indien niet bevredigd, naar buiten komen als steeds intensere blinde haat.

Energie
Verlangen en agressie komen voort uit dezelfde bron van energie.

Geweld
Geweld ontspringt in zwakheid en groeit in verdrukking.

Seks
Het eerste verbod betrof alles wat God gescheiden had. De mens werd verboden het mannelijke en het vrouwelijke zowel als het goed en het kwaad samen te brengen. De verboden vrucht staat daarom voor het hebben van seks.

Fantasie
Fantasie is een goddelijke gave om tegenwicht te creëren en evenwicht te leren vinden met jezelf.

Vlucht in fantasie
Wie heeft als kind niet in de kerk de vlucht in de eigen fantasie leren aangrijpen als afweermechanisme voor het onbevattelijke en het onverteerbare?

Levend geloof
Waar vragen van geloof en leven in dogma's eindigen, eindigt dikwijls ook het levend geloven.

Doorleefde twijfel
Ik hoor liever een preek vol doorleefde twijfel dan een verhandeling over niet invoelbare zekerheden.

Verlies
Om één of andere reden zijn kerkelijke leiders bang de meest behoudende gelovigen te verliezen, veel meer dan dat het ze iets doet dat de kerk de jeugd en dus de toekomst verliest.

Wezenlijk
Wie zich op wezenlijke waarden richt, struikelt niet meer over wereldse tekorten.

Dogma's
Zoals elk dogma nieuwe dogma's uitlokt, zo sleept elk vallend dogma andere in z'n val mee.

Kennen en ervaren
Kerken staan met zekerheden het kennen in de weg. Slechts het onbeantwoorde noodt tot ervaren.

Bidden
Bidden is geen afdwingen. Het mag geen poging zijn om te ontvangen. Bidden is slechts het uitstijgen boven je wereldse beslommeringen en jezelf open en eerlijk geven: aan jezelf, aan de grotere God en aan je medemens, die je door God gegeven is. Daar zijn vaak maar weinig woorden voor nodig en soms zijn er helemaal geen woorden nodig. Toch is dit bidden het geheim waarin je jezelf weggeeft om jezelf terug te vinden.

Gebed
Ik geloof ook niet in het traditionele gebed als dat zich richt op het welzijn van een naaste of op de noden van onze wereld. Dat zijn allemaal zaken die God ons zelf in handen gegeven heeft en die we zelf kunnen en zullen moeten klaren.

Gemengde gevoelens
Als mensen koesteren we nu eenmaal gemengde gevoelens voor elkaar en totale liefde bestaat evenmin als totale haat. Beide zijn toch uiterste polen waartussen menselijke gevoelens zich bewegen, terwijl die polen zelf onbereikbaar zijn.

Volwassen worden
Om volwassen te worden moet de gemiddelde mens nu eenmaal heel wat angsten overwinnen.

Zorg?
Naarmate het woordje 'zorg' in meer (taalkundige) samenstellingen een plaats vond, verminderden werkelijke betrokkenheid en zorg.

- -

Pagina laatst bijgewerkt 14 februari 2011.