Het kwaad
Het kwaad, en daarmee de keuze tussen goed en kwaad, is vanaf
het begin onderdeel van de schepping. De betekenis van: 'En
God zag dat het goed was' - tot twee keer zelfs zeer
goed - is dan ook niet dat het 'goed' was omdat hij een
wereld van louter engelen tot stand had gebracht, maar een
wereld waarin een keuze bestaat tussen goed en kwaad. De mens
is geschapen met een neiging ten goede en ten kwade en beide
heb je nodig. Er staat geschreven: 'Zonder de neiging ten
kwade zouden de mensen geen huizen bouwen en geen partner
uitzoeken en geen kinderen grootbrengen.' Daar is een element
van competitie voor nodig en competitie wortelt in de
geneigdheid tot het kwade, maar het is zaak die neiging te
controleren, dan wel om te zetten in positieve energie.
Bar
Zonder het geloof dat de wereld verbeterd kan worden zou het
leven uitermate bar zijn. Die chassidische gedachte van
herstel impliceert ook dat je het kwaad niet uit de weg moet
gaan maar juist op moet zoeken. In de psychologie heet dat
'counterfear'. Een mogelijkheid om van je angst te genezen is
de confrontatie aangaan met de bron. Datgene wat je beangstigt
tegemoet treden. Het betekent dat je plaatsen waar het kwaad
geschiedt opzoekt en geïnteresseerd bent in de mensen die
kwaad gedaan hebben. Het is goed om de wortels van het kwaad
te onderzoeken en te benoemen en de punten waarop het mis is
gegaan te traceren en bloot te leggen. Op welk moment hebben
mensen hun verantwoordelijkheid losgelaten? Wanneer zijn ze
een radertje in een machine geworden?