- cultureel (theater)antropoloog (1973)
Uit 'Het toffe feestje dat wij leven noemen, schaadt anderen', interview op nieuwwij.nl, 24-10-2025, door Hans Invernizzi
We weten nog niet
We voelen dat het niet meer kan zoals het was, maar we weten nog niet precies hoe het anders moet.
Ordening
Cultuur is een betekenisgevend systeem. Je geeft betekenis door te zeggen: we vinden dit goed, dat fout. We vinden dit mooi, dat lelijk. Dit is waar, dit is niet waar. Zo krijg je ordening. Die ordening kun je een narratief, een verhaal noemen. Het narratief is dat we dingen waardevol vinden of waardeloos. We gedragen ons, als het goed is, naar wat we waardevol vinden. Dat leidt tot collectief gedrag met normen en spelregels. Dan hebben we dus waarden, gedrag en normen - en die vormen het narratief waar we in geloven. Op basis daarvan geven we de wereld vorm en maken we wetboeken, protocollen en systemen.
Mythe
Kijk hoe we met onze landbouw en veeteelt omgaan. Krankzinnig. Natuurlijk moeten we eten, maar hebben we daarvoor geïndustrialiseerde veeteelt nodig? Dat is zeer de vraag. Het systeem van onze landbouw en veeteelt is uit balans geraakt. Het heeft achterlijke vormen aangenomen. Maar als je het onderwerp alleen al aanraakt, wordt iedereen woest, want het is zo waardevol en we geloven er nog in. Het is nog steeds gebaseerd op een mythe van na de oorlog: we gaan de wereld voeden. Prachtig, maar het systeem piept en kraakt.
Het financieel stelsel boven de mens
Ook onze samenleving heeft een midlife crisis - en wel een collectieve. We hebben een cultuurverandering nodig omdat ons narratief niet meer klopt. Dat komt omdat we de economische groei boven alles plaatsen. Op zich is dat geen probleem. Elk mens wil lekker droog slapen en dat je kinderen het beter hebben dan jij. Dat geldt hier maar ook in de jungle van Oeganda en Indonesië. Ieder mens wil dat extra kippetje op tafel, als vlees je ding is. Maar in onze waardenhiërarchie is het financieel stelsel boven de mens komen te staan. De kernwaarde is dat de economie altijd moet groeien. We zeggen dat we de mens centraal stellen, maar de economische groei is belangrijker. Op die waarde is onze samenleving gebouwd.
Feestje
We hebben met elkaar een feestje gebouwd, maar niet iedereen mag met dit feestje meedoen en we vergeten te vaak hoeveel rommel we maken. Eigenlijk is het feestje vooral leuk voor de mensen die aan de, wat ik noem, chocoladekant van het koekje zitten.
Keuzes
Alle verhaallijntjes knellen. We voelen dat het niet meer kan zoals het was, maar we weten nog niet precies hoe het anders moet. We worden teruggeworpen op wat we echt belangrijk vinden. Wie ben ik, wat wil ik? Onze culturele keuzes staan ter discussie.
Nu is het mijn tijd
De mensen die nog niet op het feestje waren, die zeggen: nu is het mijn tijd.
Hoop niet op een pijnloze oplossing
Hoe we het wel voor elkaar krijgen we dat de goede mensen op de goede stoelen komen te zitten? Door als individu in de spiegel te kijken. Voor iedereen aan de chocoladekant van het koekje, vraag je af: heb ik die derde vakantie echt nodig en moet er echt elke dag vlees op mijn bord liggen? Wees waarachtig en eerlijk. Hoop niet op een pijnloze oplossing. Laat je niet belazeren.
Visionaire mensen
We moeten weer in een situatie terechtkomen waarin leiders die het oneens zijn toch tegenover elkaar gaan zitten om te overleggen. Wat zou het fijn zijn als we weer mensen aan de macht krijgen die het volstrekt met elkaar oneens kunnen zijn, maar die niet alleen bezig zijn met quick wins en hun ego en carrière. Leiders die kijken naar de hele samenleving en niet alleen naar hun eigen achterban. Visionaire mensen met oplossingen en wortels in de realiteit.
Home --- Index citaten
Pagina gemaakt 25-10-2025