Je kunt het zo gek niet bedenken, de redenen die ik heb gehoord waarom mensen meenden zichzelf niet te kunnen accepteren. De zeker meer dan honderd groepen met meestal jonge mensen die ik heb mogen leiden als therapeut en de individuele gesprekken daaraan voorafgaand leerden me dat eigenlijk alles reden kan worden om niet met jezelf in het reine te komen. Verdrietig is het te zien tot welke destructie ontbreken van zelfwaardering leiden kan. Meestal gebeurt de afbraak daarvan in een geleidelijk proces en gelukkig is dat proces dikwijls omkeerbaar. Uiterlijk, intelligentie, seksuele gevoelens en geaardheid en het ontdekkingsproces daarvan, niet geaccepteerde gedachten en gevoelens, relationele problemen die vaak hun oorsprong vinden in het gezin van herkomst en die zomaar in alle nieuw aangegane relaties worden gedupliceerd, zijn zo maar een paar redenen. Wat kunnen opmerkingen of plagerijen tot vernietiging van positief zelfgevoel leiden, waar juist bevestiging en waardering nodig zijn. Wat hebben velen weinig geleerd de waarde van het eigen oordeel te stellen boven het oordeel van anderen. En soms speelt religie een rol mee, misschien nu ook nog wel. Ik keerde 'Heb uw naaste lief als uzelf' wel om naar 'Heb uzelf lief als uw naaste.' Sommigen bleken dan zichzelf wel erg tekort te doen.
- - -